Gazze’deki ateşkes ve rehine takasını içeren anlaşmanın uygulama süreci bu sabah saat 8:30’da başlayacak.

Pazar günü üç rehinenin serbest bırakılması ve Kızıl Haç’a teslim edilmesi planlanıyor.

Rehinelerin karşılığında ise bazı Filistinli mahkumlar serbest kalacak ve İsrail askerleri belirli bölgelerden çekilmeye başlayacak.

Anlaşmanın duyurulduğu Çarşamba gününden bu yana, 100’den fazla Filistinli hayatını kaybetti. Bu ölümlerden 30’unun çocuk olduğu belirtildi.

Cuma gecesi İsrail kabinesi anlaşmayı onayladı, bu da bazı kurallara aykırı bir süreç oldu. Bakanlar, “hayatların tehlikede olduğu” gerekçesiyle Şabat boyunca çalışmak zorunda kaldı.

Karşı oy kullanarak itiraz eden aşırı sağcı güvenlik bakanı Itamar Ben Gvir, istifa edeceğini açıkladı.

Başka bir muhalif ses olan Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Gazze savaşı yeniden başlamazsa istifa edeceğini söyledi.

Bu bakanlar hükümeti “şeytanla anlaşma yapmakla” suçluyor ve savaşın Hamas’ı etkisiz hale getirme hedefine ulaşılamadığını iddia ediyor.

İlk aşama kapsamında serbest bırakılacak 95 Filistinli rehinenin isimleri de duyuruldu.

Listede, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi’nin önemli isimlerinden Halide Cerrar ve Batı Şeria’daki el-Bireh kentinin eski belediye başkanı olan kıdemli Hamas lideri Camal el-Tavil’in kızı da yer alıyor.

• Gazze ateşkes anlaşması hakkında bilinenler:

Hamas, güvenliği sağlayacak

BBC’nin kaynaklarına göre, ilk aşamada salıverilen sivillerin güvenliğinden silahsız Hamas üyeleri sorumlu olacak.

BBC muhabiri Rushdi Abualouf’a göre, ateşkes başladığında Hamas, Gazze Şeridi’nin belirli bölgelerinde resmi üniformaları ile kamu güvenliği sağlamak için yetkilendirilecek.

İsrail ordusu, rehinelerin güvenli bir şekilde teslim alınması için hazırlıklar yaptığını bildirdi.

BBC ile konuşan rehine Tsachi Idan’ın ailesi, kimlerin hayatta olduğuna dair belirsizlik olduğunu belirtti.

Filistin Yönetimi: Gazze’de sorumluluk almaya hazırız

Filistin Yönetimi Cuma günü yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi’ndeki görevine hazır olduğunu belirtti.

Filistin Yönetimi, “Filistin hükümeti Gazze’de tüm sorumlulukları üstlenmek için hazırlıklarını tamamladı” ifadesine yer verdi.

Yönetim, yerinden edilmiş kişilerin geri dönüşlerini sağlamak, bölgeye temel hizmetlerin götürülmesi, sınır geçişlerinin kontrolü ve Gazze’nin yeniden inşası için göreve “tamamen hazır” olduklarını açıkladı.

İsrail’den savaş sonrası için Gazze planı: Filistin Yönetimi’nin yetkileri kısıtlanacak, güvenlik kontrolü İsrail’de olacak

Hamas anlaşmaya bağlı kaldığını açıkladı

Hamas’tan üst düzey bir yetkili, örgütün arabulucular tarafından açıklanan anlaşmaya bağlı olduğunu belirtti.

İstanbul’dan gelen bilgiler doğrultusunda, Hamas’ın serbest bırakılacak mahkumlar listesine bir ya da iki sembolik üye eklemek istediği bildiriliyor.

Bu durum İsrail kabinesinin anlaşmayı ertelemesine neden oldu.

BBC muhabiri Abualouf, Hamas’ın son dakikada bazı isimler ekleme çabasını “zafer görüntüsü yaratma” isteği olarak değerlendirdi.

Anlaşma nasıl hayata geçirilecek?

Anlaşmanın altı haftalık sürecinde, Hamas’ın elinde bulunan kadın, çocuk ve yaşlılar dahil 33 İsrailli rehine, İsrail hapishanelerindeki Filistinli mahkumlarla değiştirilecek.

İsrail birlikleri, Gazze’nin yoğun nüfuslu alanlarından çekilerek doğuya yönelip hareket etmeye başlayacak.

Yerinden edilen Filistinliler evlerine dönmeye başlayacak ve her gün yüzlerce yardım kamyonunun bölgeye girişine izin verilecek.

Kalan rehinelerin serbest bırakılması, İsrail askerlerinin tamamen çekilmesi ve “sürdürülebilir bir barışın” sağlanması adına müzakerelere 16. günde devam edilecek.

Üçüncü ve nihai aşama ise kalan rehinelerin cesetlerinin iadesi ve Gazze’nin yeniden inşasına yönelik çalışmaları içerecek. Bu yeniden inşa süreci uzun yıllar alabilir.

İsrail hava saldırılarına devam etti

Anlaşmanın açıklanmasının ardından İsrail, Gazze’ye yönelik hava saldırılarına aralıksız olarak devam etti.

İsrail ordusu ve Güvenlik Ajansı tarafından yapılan açıklamalara göre, anlaşmanın duyurulmasından beri Gazze’deki 50 hedefe saldırı düzenlendiği ifade edildi.

Müzakerelere arabuluculuk eden Katar Başbakanı Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, ateşkesin başlamasından önce taraflara “sükunet” çağrısında bulundu.

Hamas’ın 7 Ekim 2023’teki saldırısında 1200 kişi hayatını kaybederken, 251 kişi rehin alındı. Bunun ardından İsrail’in düzenlediği saldırılarda ise 46 bin 778 kişi yaşamını yitirdi.

İsrail saldırıları nedeniyle büyük bir yıkıma uğrayan Gazze’nin 2,3 milyonluk nüfusunun büyük bir kısmı yerinden edildi. Gazze’de ciddi gıda, ilaç, yakıt ve barınma krizleri yaşanıyor.

İsrail, 34’ünün ölmüş olduğu tahmin edilen 94 rehinenin hâlâ Hamas tarafından tutulduğunu bildirdi. 7 Ekim’den önce kaçırılan dört İsraillinin de ikisi hayatını kaybetti.

Gazze’de tedirgin bekleyiş

Gazze’deki sivil halk, 15 ay devam eden savaşın ardından Cuma günü İsrail kabinesinin bir anlaşma yapmasını umuyordu.

Cuma günü tamamlanan anlaşmanın Pazar günü uygulanması bekleniyor.

BBC’ye konuşan Gazze Şehri’nde çalışan acil servis doktoru Dr. Abdallah Şabir, “Zaman her şeyden daha ağır ilerliyor. Her an hayatınızı kaybedebilirsiniz” şeklinde ifade etti.

27 yaşındaki Dr. Şabir, ateşkesle ilgili haberi hastanede nöbetteyken aldığını ve kısa bir mutluluk yaşandığını, ama çok geçmeden yaralıların hastaneye getirilmeye başlandığını aktardı.

Dr. Şabir, “Öyle ağır yaralılar, yananlar ve kaybedilenler vardı ki hiç bu kadar kötü bir durum ile karşılaşmamıştık” dedi.

Gazze Şehri’ndeki bir apartman dairesinde oturan ve dükkân işleten Sabreen Doşan, tüm binanın yıkıldığını söyledi.

Doşan, savaşın başlangıcından beri ailesinden 17 kişiyi kaybettiğini ifade etti ve Gazze’nin merkezinden molozlar arasına yeni bir yaşam kurmaya karar vermiş durumda.

“Çadırımı kalıntılar üzerinde kurulmaya çalışsam da artık evimden başka bir yerde olamayacağım” dedi.

Gazze’de uzun zamandır beklenen ateşkesin sevincinin, ölüm ve yıkım gerçeğiyle gölgelenmiş olduğunu belirten serbest gazeteci Vael Muhammad, “Sevinçten acıya giden karmaşık bir duygu içindeyim” dedi.